Ad modum gregorianum
Het gregoriaans is van oudsher diep in de Rooms-katholieke liturgie geworteld. In haar eenstemmigheid drukt zij de onverdeelde verbondenheid van de gelovigen met elkaar en met God uit. Het gregoriaanse repertoire kent vele vormen: er zijn hymnen, psalmzettingen, liturgische recitatieven, vaste en wisselende misgezangen, sequenties en tropen. Sommige gezangen zijn speciaal bedoeld voor een solist, andere voor de Schola Cantorum (een kleine groep geoefende zangers), weer andere voor het gehele kerkvolk. Er is een rijk melodisch palet: het gregoriaans bedient zich van de zogenaamde kerktoonsoorten, waarin re, mi, fa en sol grondtoon kunnen zijn.
In de 12e eeuw werd door de zangmeesters van de Nôtre-Dame in Parijs voor het eerst met op gregoriaans gebaseerde meerstemmigheid geëxperimenteerd. Deze experimenten waren het begin van een ontwikkeling, waarvan het hoogtepunt in de 15e en 16e eeuw ligt.
Daarna deed, ook in de kerk, de instrumentale muziek zijn intrede en raakte het gregoriaans en de daaraan direct gerelateerde meerstemmigheid op de achtergrond.
Niettemin hebben de rijkdom van de modale (op kerktoonsoorten gebaseerde) melodieën en het vrije, niet aan enige maatsoort gebonden ritme van de gregoriaanse gezangen componisten tot op de dag van vandaag geïntrigeerd en geïnspireerd.
In het programma 'Ad Modum Gregorianum' geeft het Monteverdi Kamerkoor Utrecht in samenwerking met organist Klaas Vellinga een zeer gevarieerde bloemlezing van composities die gebaseerd zijn op het gregoriaans. Twee composities worden voor het eerst in Nederland uitgevoerd. Het betreft het Nunc Dimittis van de jonge Amerikaan Robinson McClellan, naar aanwijzing van de componist direct aansluitend op het Magnificat primo tuono van Monteverdi uit te voeren, en de Missa Alme Pater van Wilko Brouwers, dirigent van het Monteverdi Kamerkoor Utrecht, die deze mis in 2004 schreef in opdracht van de Church Music Association of America.
Concerten
vrijdag 03 november: Pieterskerk Utrecht 20:15 u
zondag 12 november: Oude Kerk Soest 11:45 u
zondag 19 november: De Achelse Kluis te Borkel en Schaft 15:00 u
| Guillaume Dufay (c.1400-1474) | Urbs Beata Jerusalem |
| Ludwig Senfl (c.1490-1543) | Deus in adjutorium |
| John Redford (gestorven 1547) | Conditor Alme Siderum |
| Claudio Monteverdi (1567-1643) | Magnificat primo tuono |
| Robinson McClellan | Nunc dimittis* |
| PAUZE | |
| Wilko Brouwers (1957) | Missa Alme Pater* |
| Jehan Alain (1911-1940) | Litanies (orgel) |
| Maurice Duruflé (1902-1986) | Quatre motets sur des thèmes grégoriens |
| Petr Eben (1929) | Ubi caritas (in memoriam Johannis XXIII) |
| Petr Eben | Prager Te Deum (koor, orgel en slagwerk) |
Medewerkenden
Klaas Vellinga, orgel