God in Frankrijk
De Franse taal heeft een bijzondere plaats in onze geschiedenis: in de Bourgondische periode (14e en 15e eeuw) was het Frans in de Zuidelijke Nederlanden de voertaal voor ambtenaren en bestuurders. Vanuit Genve drong de leer van Johannes Calvijn via Frankrijk rond 1545 de Nederlanden binnen. In de noordelijke Nederlanden ontstonden de Franstalige glises Wallonnes. Evenals de meeste adellijke rebellen tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) sprak ook Willem van Oranje Frans. Vanaf de 14e eeuw tot op de dag van vandaag maken Nederlandse componisten graag gebruik van la plus belle langue.
De verschillende delen van de Missa LAmi Baudichon van Josquin des Prez (alleen het Credo zal niet worden uitgevoerd) vormen het raamwerk voor het programma. Reeds in deze vroege compositie van de grote meester van de Nederlandse School herkent men zijn ingenieuze en glasheldere contrapunt. De mis is gebaseerd op de melodie van een eenvoudig Frans volkslied, waarvan de drie stapsgewijs dalende tonen als breed uitgesmeerde cantus firmus door elk van de delen heen is geweven.
Sinds hij opdracht kreeg voor het schrijven van de muziek voor de televisieserie Stellenbosch noemt de uit Eersel (Noord-Brabant) afkomstige Frank van Gompel zich filmcomponist. Hij schreef zijn Psaume (opus 17) in 19 voor het eindexamen koordirectie van dirigent Itamar Lapid. Het stuk is geschreven in een even expressief als grillig idioom.
Behalve een grote verzameling Cantiones Sacrae voor de rooms-katholieke eredienst schreef Jan Pieterszoon Sweelinck polyfone zettingen over alle Geneefse (protestantse) psalmen. Daardoor zou hij als oecumenisch componist avant la lettre beschouwd kunnen worden. Het Monteverdi Kamerkoor Utrecht brengt in dit concert twee van zijn psalmzettingen voor acht stemmen. Bij achtstemmigheid ligt al snel dubbelkorigheid voor de hand, maar Sweelincks achtstemmigheid is rijker en gevarieerder.
Daan Manneke schreef zijn Messe de Notre Dame in opdracht van het Stedelijk Conservatorium Leeuwarden ter gelegenheid van het derde lustrum (in 1987). De teksten zijn gekozen uit het werk van de 15e eeuwse Franse dichter Franois Villon. Door de verschillende delen de titel Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus en Agnus Dei te geven heeft Daan Manneke het werk, zoals hij zelf zegt, de status van een miscompositie gegeven. Aan het Credo ligt de pitaphe Villon ofwel de Ballade des Pendus (Ballade van de gehangenen) ten grondslag. Reciterende stemmen en stemparen en een homofoon Mais priez Dieu als steeds gevarieerd refrein bepalen het beeld van deze compositie.
Mannekes Psaume 122 ontstond in 2002 als logisch vervolg op het succes van de veel eerder ontstane Psaume 121, die in de loop der jaren door ontelbare koren is uitgevoerd. Psaume 122, geschreven in een archasche stijl, is plechtig en meditatief van karakter.
Prire van Ton de Leeuw is gebaseerd op een tekstfragment (in Franse vertaling) uit de Koran. De componist: Op jonge leeftijd ving ik bij toeval een ver Arabisch station op met mijn radio. Ik reageerde als op een donderslag: scherp drong het tot mijn bewustzijn door dat er op de wereld andere mensen zijn, die in totaal ander termen leven, denken en voelen. Hoe zich dat in muziek vertaalt heeft sindsdien mijn niet-aflatende belangstelling gehad.
Programma
| Josquin des Prez (1440-1521) | Kyrie & Gloria uit Missa LAmi Baudichon |
| Frank van Gompel (geb.1965) | Psaume |
| Jan Pieterszoon Sweelinck (1562-1621) | Psaume 76 Cest en Jude proprement |
| Jacob van Eyck (1590-1657) | Psalm 133 |
| Jacob van Eyck | Philis schoone harderinne (een Air de Cour: "En vain je veux celer") |
| Daan Manneke (geb.1939) | Lpitaphe (Credo uit Messe de Notre Dame) |
| Jan Pieterszoon Sweelinck | Psaume 48 Cest en sa tressaincte cit |
| Daan Manneke | Psaume 122 Je suis dans la joie (2002) |
| Joseph Bodin de Boismortier (1682-1765) | Prelude, Rondeau "Les Charites" |
| Jean-Fery Rebel (1666-1747) | Passacaile |
| Josquin des Prez | Sanctus uit Missa LAmi Baudichon |
| Josquin des Prez | Agnus Dei uit Missa LAmi Baudichon |
| Ton de Leeuw (1926-1996) | Prire |
Concerten
|
Za 7 juni 2008 12.15 u |
Maartenskerk, Doorn | Toegang vrij, collecte na afloop |
|
Za 7 juni 2008 20.15 u |
Waalse kerk, Haarlem | 10,00 € / 8,50 € (paskaarthouders) |
|
Vr 27 juni 2008 20.15 u |
Pieterskerk, Utrecht | 10,00 € / 8,50 € (paskaarthouders) |
|
Za 28 juni 2008 19.30 u |
Oude Blasius, Delden | Toegang vrij, collecte na afloop |
Medewerkenden
| Heiko ter Schegget | blokfluit |